ODTÜ Kıbrıs’tan Yeni Bir Araştırma

Prof. Dr. Cumali Sabah’ın koordinatörlüğünde Yüksek Lisans Öğrencisi Ozan Turhan Gündüz ile birlikte “Next Generation Holographic Display System with Metamaterials” adı altında “Metamalzeme tabanlı yeni nesil holografik görüntüleme sistemi” çalışmaları başladı.    ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampusu (KKK) Elektrik ve Elektronik Mühendisliği programı Öğretim Üyesi ve aynı zamanda ODTÜ KKK Rektör Yardımcısı olan Prof. Dr. Cumali Sabah ve ekibinden Yüksek Lisans Öğrencisi Ozan Turhan Gündüz, birlikte yürüttükleri tez çalışmaları kapsamında Metamalzeme tabanlı yeni nesil holografik görüntüleme sistemi için çalışmaları başlattı.    Araştırma, özgün bir Metayüzey tasarlanması ve bu Metayüzeyin bilinen tekniklerin ötesinde dalgayı bir bütün olarak alıp parçalara ayırması üzerine odaklanmaktadır. Işık ışınının, kalın bir hüzme olarak girip yönleri ayrı ayrı kontrol edilebilen binlerce ayrı ışık ışınına bölünerek kontrollü bir saçılma gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir. Böylelikle bilgisaylar ile daha rahat kontrol edilebilecek kalitesi yüksek bir görüntü oluşturulabilecektir. Bu araştırma ile ilgili Graz Teknoloji Üniversitesi (TU Graz) ile yapılan bir ortak yayın 12-14 Temmuz 2022 tarihinde Avusturya’nın Graz kentinde gerçekleştirilen “2022 International Conference on Broadband Communications for Next Generation Networks and Multimedia Applications (CoBCom)” isimli uluslararası bir konferansta ODTÜ Kıbrıs Yüksek Lisans Öğrencisi Ozan Turhan Gündüz tarafından başarılı bir şekilde sunuldu. Konferans yayını, kısa bir süre içinde dünyanın en önde gelen teknik organizasyonu olan Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsünün (The Institute of Electrical and Electronics Engineers ya da kısaca IEEE) konferans yayınları arasında “Proceedings CoBCom 2022” kitapçığında yer alacak.    Metayüzeyler ve Optikteki Yeri    Araştımacılar şunları kaydetti:    Işığı makro düzeyde kontrol etmeye alışığızdır fakat mikro düzeyde kontrolü günümüze kadar mümkün olmamıştır. Bunun için öncelikle kuantum mekaniği ve kuantum mekaniğinin optik alanıyla ilişkilendirilmesi gerekmiştir. Metamalzemeler (ing. Metamaterials - geometrik şekillerdeki metal parçaların, periyodik bir şekilde, yalıtkan malzemeler ile birleştirilmesi), büyük dalga boyu olan ışığın (mesela radyo dalgaları; radyolarımızda, mikrodalgalar; mikrodalga fırınlarımızda veya telefonlarımızda kullandığımız) 2000’li yıllar öncesinde kontrol edilebilmesi mümkün olmayan şekillerde kontrolünü sağlayarak, fizik ve elektrik mühendisliği alanlarında çığır açılmasını sağlamışlardır. Daha sonra, küçük dalga boyu olan ışığın yani kızılötesi veya görünür ışığın (gözümüzle gördüğümüz ışık; örneğin ampul ışığı, güneş ışığı, vb.) kontrolü için modifiye edilmişlerdir. Görünür ışığın dalga boyu çok daha küçüktür, bu yüzden verim düşer. Verimi arttırmak için Metamalzemeler, ışığın dalga boyundan daha ince ve metal parçacıklar dalga boyundan daha küçük olarak tasarlanmaya başlanmış ve buna da Metayüzey denmiştir. Metayüzeyler, ışığın yönünü konvansiyonel yansıma ve kırınım mekaniğinin ötesinde değiştirebilmektedirler ve bu sayede bir zamanlar hayal ve bilimkurgu olan birçok uygulama gerçekleşmeye başlamıştır. (Örneğin, hologram.) Metayüzeyler bu özellikleri sayesinde ışığın dalga boyundan daha küçük görüntülerin odaklanmasını sağlayabilmektedirler. Bunlar sonucunda Metayüzeyler aktif olarak günlük hayatımızda ki bazı ürünlerde yer almaya başlamıştır. Mesela aşırı hassas ve ileri düzeyde elektron mikroskoplarında (Stimulated Emission Depletion (STED) Microscopy) hali hazırda kullanılmaya başlanmıştır bile! Veya pilotlar için yapılan lazer ışıklarının göze gelmesini engelleyen gözlükler gibi...    Alanının Önde Gelen Araştırmacılarından    2012 yılından bu yana ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampusunda görev yapan Prof. Dr. Cumali Sabah, bilim dünyasının oldukça yakından tanıdığı bir isim. Prof. Dr. Sabah odak araştırma alanı olan Metamalzeme konusunda uzun yıllardır dünyanın en çok ve kaliteli araştırma ve yayın yapan isimleri arasında yer alıyor. Elsevier BV desteği ile PLOS Biology dergisinin her sene güncelleyerek yayınladığı Dünyanın En Etkili Bilim İnsanları çalışmasına göre de Prof. Dr. Sabah, dünya araştırmacılarının en üretken Bilim İnsanları arasında yer alıyor. En son verilere göre hem yıllık değerlendirmelerde hem de güncellenen kariyer boyu etki listesinde yer alarak listelerdeki yerini koruması da istikrarını yansıtmaktadır.